Бүгүн дээрлик ар бир адам интернетте санарип из калтырат — өзү тууралуу маалымат. Бул маалымат телефон колдонгондо, социалдык тармактарда, акча которгондо же жөн эле сайттарга киргенде пайда болот.
Санарип изге төмөнкүлөр кирет:
— телефон номери жана email;
— сиздин сүрөттөрүңүз;
— мессенджерлердеги аракеттериңиз;
— социалдык тармактардагы аккаунттар;
— которуулар жана сатып алуулар тарыхы;
— сайттарга киргизген маалыматтарыңыз.
Орусияда жана башка өлкөлөрдө алдамчылар санарип изди адамдарды алдоо үчүн активдүү колдонушат, айрыкча мигранттарды бутага алышат. Алар маалыматты ачык булактардан чогултат: комментарийлерден, шектүү сайттардан, жасалма анкеталардан, мессенджерлердеги топтордон.
Минималдуу маалыматка — фамилияңызга, телефонуңузга же сүрөтүңүзгө — ээ болгондо, алдамчылар төмөнкүлөрдү кыла алышат:
- Банк же полиция кызматкерибиз деп чалып чыгышат;
- Сиздин атыңыздан жасалма баракчаларды түзүшөт;
- Телефонуңузга же аккаунттарыңызга кирүүгө аракет кылышат;
- Зыяндуу сайттарга шилтемелерди жөнөтүшөт;
- Алдамчылык акча которууларды жүргүзүшөт.
Маалымат канчалык көп болсо — алдамчылык схемасын ойлоп табуу ошончолук жеңил.
Өзүңүздү кантип коргосо болот?
1. Телефон номериңизди жана паспорттук маалыматтарыңызды ачык каналдарга жарыялабаңыз. Алдамчылар мындай байланыштарды дайыма чогултуп турушат.
2. Татаал сырсөздөрдү жана эки факторлуу коргоону колдонуңуз. Айрыкча Telegram’да, банктык колдонмолордо жана акча которуу сервистеринде.
3. Тааныбаган билдирүүлөрдөгү шилтемелерге өтпөңүз. «Досуңуз», «кесиптешиңиз» же «банк кызматкери» жазышса да.
4. Компаниянын расмий каналдарын текшериңиз. Чыныгы сервистер шилтемелерди өз сайттарында жана колдонмолорунда гана жарыялашат.
Ошондуктан биздин расмий Telegram-каналга шилтемени кайрадан бөлүшөбүз: SalamPay.
5. Ырастоо коддорун эч кимге жибербеңиз. Сизди шаштырса да, коркутса да же бонус убада кылышса да.
Алдамчылар бат жана ишенимдүү аракет кылышат. Алар адамдын чарчаганын, шашып жатканын же орус тилин жакшы түшүнбөгөнүн пайдаланышат. Ошондуктан ар дайым маалыматты эки жолу текшериңиз. Шектенсеңиз — жооп бербеңиз жана шилтемелерге өтпөңүз.
