Hər il dələduzlar yeni aldadıcı sxemlər icad edir və əsas təhlükəsizlik qaydalarının bilməməsi isə əmanətlərinizi itirmək riskini artırır.
Biz miqrantlar üçün maliyyə savadlılığı mövzusunda məqalələr silsiləsini davam etdiririk və bu işdə bizə etibarlı tərəfdaşımız Migrant.uz kömək edir.
Bu məqalədə biz nağd və qeyri-nağd pulla işləyərkən sadə, lakin çox vacib olan qaydalardan, bank kartları və elektron pulqabılardan istifadə zamanı vəsaitlərin necə qorunmasından danışacağıq. Həmçinin, Rusiyada miqrantların ən çox rastlaşdığı dələduzluq növlərinə nəzər salacağıq.
Pullarla işləyərkən əsas təhlükəsizlik qaydaları
💸 Nağd pullar
• Bütün pulunuzu bir yerdə saxlamayın
• Etibarlı saxlanma üsullarından istifadə edin
• Böyük məbləğləri yad insanlara göstərməyin
• Pulları yalnız təhlükəsiz yerlərdə sayın
• Pul alarkən əskinasların orijinallığını yoxlayın
💳 Bank kartları
• Kart məlumatlarını və bankdan gələn mesajları yad şəxslərə deməyin
• SMS bildirişlərini aktivləşdirin
• Əməliyyatlara limit təyin edin
• Onlayn alış-veriş üçün ayrıca kart istifadə edin
• Kart məlumatlarını saytlarda saxlamayın, təsdiqdən əvvəl məbləği yoxlayın
• Ödənişdən əvvəl sayt ünvanının düzgünlüyünü yoxlayın və mağaza haqqında rəyləri oxuyun
💰 Elektron pulqabılar
• Mürəkkəb parollardan istifadə edin
• İki faktorlu autentifikasiyanı aktiv edin (məsələn, SMS və ya xüsusi tətbiq ilə təsdiq)
• Böyük məbləğlər saxlamayın
• Əməliyyat tarixçəsini mütəmadi olaraq yoxlayın
• Yalnız rəsmi tətbiqlərdən istifadə edin
💵 Pul köçürmələri
• Alıcının rekvizitlərini dəqiqləşdirin, kart və ya hesab nömrəsini yoxlayın, köçürmələrin təsdiqini saxlayın
• Naməlum şəxslərə böyük məbləğ göndərməyin – risk etməmək daha yaxşıdır
• Köçürmələrə limit qoyun – bu, səhv və ya sındırılma halında böyük itkilərin qarşısını alar
Yayılmış dələduzluq növləri
📞 Telefon dələduzluğu
• “Bank təhlükəsizlik xidməti”ndən zənglər
• Şübhəli əməliyyatlar barədə məlumatlar
• Kart məlumatlarını tələb etmək
• “Təhlükəsiz hesab”a pul köçürməyinizi istəmək
📲 “Polis və ya Miqrasiya Xidməti əməkdaşları”ndan zənglər
• “Sənədlərlə problem” və ya “miqrasiya qanunvericiliyinin pozulması” barədə məlumat
• Deportasiya, cərimə və cinayət məsuliyyəti ilə qorxutmaq
• Problemin həlli üçün cərimə və ya rüsumun təcili ödənişini tələb etmək
• Pulu karta, elektron pulqabıya və ya telefona göndərməyi istəmək
💻 İnternetdə dələduzluq
• Fişinq saytlar
• Bankların saxta səhifələri – rəsmi saytların ünvanı dəyişdirilmiş surətləri
• Dövlət xidmətlərinin saxta saytları – şəxsi məlumatların oğurlanması üçün portalların təqlidi
• Məşhur xidmətlərin surətləri – internet mağazaları, ödəniş sistemləri və sosial şəbəkələrin saxtalaşdırılmış variantları
📨 Sosial şəbəkələrdə dələduzluq
• Dostlarınızın sındırılmış hesablarından maliyyə yardımı istəkləri
• Xəstələr üçün pul yığımı ilə bağlı saxta elanlar — real hekayələr və fotolar oğurlanaraq kart nömrəsi dəyişdirilir
• Saxta işəgötürənlər — işə düzəlmək üçün əvvəlcədən ödəniş, təhsil və ya sənədlərin ödənişi
🏛️ "Bankdan" və ya digər şübhəli zənglər zamanı nə etməli?
• Danışıqları davam etdirməyin, zəngi dayandırın
• Heç bir şəxsi məlumat verməyin
• Özünüz bankın və ya təşkilatın rəsmi çağrı mərkəzinə zəng edin
• Bankın və ya təşkilatın ofisinə şəxsən yaxınlaşın
• Rəsmi saytın nömrəsindən və ya bank tətbiqindən zəng edin
✅ Dələduzlarla qarşılaşdıqda nə etməli?
• Kartınızı bloklayın
• Banka məlumat verin
• Dələduzlar haqqında bütün məlumatları saxlayın
• Polisə müraciət edin
• Parolları dəyişin
• Təhlükəsizlik ayarlarını yoxlayın
Bu məqaləni dostlarınıza göndərin.
Növbəti məqalədə maliyyə planlaşdırmasından və gələcəyin təminatından danışacağıq.
